فرق بین تقیه و نفاق

سوال: فرق بین نفاق و تقیه چیست در حالی که هر دو آن ها شخص اعتقادات خود را مخفی و تظاهر به اعتقادات طرف مقابل است؟
#شبهات_اعتقادی
#تقیه
🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸🔸
جواب :
 شخص تقیه کننده به خداوند سبحان و کتب و پیامبرانش ایمان دارد و تنها صلاح دین و دنیای خود را در عدم تظاهر به ایمان و تظاهر بر خلاف آن، در بعضی از اوقات می بیند.
ولی منافق کسی است که کفر خود و عدم ایمانش به خداوند سبحان و کتب و پیامبرانش یا غیر از آنها از مسائل دینی را پنهان می کند ولی تظاهر به ایمان میکند تا این که مومنان خیال کنند که او از آنان است.
برای نمونه مومن آل فرعون تقیه میکرد و ایمان خود را مخفی می نمود و زیر این پوشش به پیامبر خود خدمت می کرد که ماجرای آن دو جا در قرآن کریم آمده است.
وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَکُم بِالْبَیِّنَاتِ مِن رَّبِّکُمْ وَإِن یَکُ کَاذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَإِن یَکُ صَادِقًا یُصِبْکُم بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ 1
ﻭ ﻣﺮﺩ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻓﺮﻋﻮﻥ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻣﻰ  ﺩﺍﺷﺖ ، ﮔﻔﺖ : ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﻣﻰ  ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻰ  ﮔﻮﻳﺪ : ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﻦ ﺧﺪﺍﺳﺖ ؟ ﻭ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﺭﻭﺷﻨﻲ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭﻭﻏﺶ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺳﺖ ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺳﺘﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻋﺬﺍﺏ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻭﻋﺪﻩ ﻣﻰ  ﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﺳﻴﺪ ; ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮﺳﺖ ، ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﻰ  ﻛﻨﺪ .
و دیگر در این آیه شریفه:
وَجَاءَ رَجُلٌ مِّنْ أَقْصَى الْمَدِینَةِ یَسْعَىٰ قَالَ یَا مُوسَىٰ إِنَّ الْمَلَأَ یَأْتَمِرُونَ بِکَ لِیَقْتُلُوکَ فَاخْرُجْ إِنِّی لَکَ مِنَ النَّاصِحِین 2َ
ﻭ ﻣﺮﺩﻱ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺗﺮﻳﻦ [ ﻧﻘﻄﻪ ] ﺷﻬﺮ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﺁﻣﺪ [ ﻭ ]ﮔﻔﺖ : ﺍﻱ ﻣﻮﺳﻲ ! ﺍﺷﺮﺍﻑ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ [ ﻓﺮﻋﻮﻧﻲ ]ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻣﻰ  ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﻨﺪ ! ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ [ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ]ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮﻭ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻣﻦ ﺍﺯ ﺧﻴﺮﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺗﻮﺍم.
علاوه بر این در غایت و هدف هم این دو بایک دیگر متفاوت اند، هدفی که شخص تقیه کننده دارد این است که خودش را از آزار و قتل و آبرویش را از هتک حرمت و مالش را از غارت شدن حفظ نماید یا اموری که نتیجه اش به این اهداف بیانجامد و اگر چاره ای داشت تا بجز تقیه از این مسائل در امان می بود هرگز دست به دامن کتمان ایمان و تظاهر به عقیده مخالف نمیزد.
حتی تقیه ای که برای جلب مودت و دوستی صورت می گیرد، غایت آن برای دفع شر از جان و مال و ناموس خود و دیگران می باشد.
اما منافق برای این اهداف مقدس به نفاق روی نمی آورد و فقط می خواهد که در شوونات مسلمین راه پیدا کند یا در مواقع حساس دشمنی خود را با آنها آشکار کنند(و از پشت خنجر بزنند) و یا در مناصب و مقامات و غنائم و اموال و غیر این ها که نفوس حریص از آن ها لذت می برند، و برای همین خدان سبحان عبدالله بن ابی و اصحابش را در قرآن کریم از منافقین شمرده اگر چه تظاهر به ایمان کنند.

إِذَا جَاءَکَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ إِنَّکَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ 3
ﭼﻮﻥ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﺗﻮ ﺁﻳﻨﺪ ، ﻣﻰ  ﮔﻮﻳﻨﺪ : ﮔﻮﺍﻫﻲ ﻣﻰ  ﺩﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺧﺪﺍﻳﻲ . ﻭ ﺧﺪﺍ ﻣﻰ  ﺩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﻭﻳﻲ ، ﻭ ﺧﺪﺍ ﮔﻮﺍﻫﻲ ﻣﻰ  ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨﺎً ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮﻳﻨﺪ .
و یا این که می فرمایند:
وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن یَتَّخِذُ مَا یُنفِقُ مَغْرَمًا وَیَتَرَبَّصُ بِکُمُ الدَّوَائِرَ عَلَیْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ 4
ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﺩﻳﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻰ  ﻛﻨﻨﺪ ﻏﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﺗﺎﻭﺍﻥ ﻣﻰ  ﺷﻤﺎﺭﻧﺪ ، ﻭ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺑﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻰ  ﺑﺮﻧﺪ ، ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺑﺪ ﺑﺮ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺎﺩ ; ﻭ ﺧﺪﺍ ﺷﻨﻮﺍ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﺳﺖ . 5

1- سوره منافقون، آیه1
2- سوره توبه، آیه 98

3- سوره غافر آیه 28
4-سوره قصص آیه 20
5-الالهیات، آیت الله سبحانی، ج4، ص 432